کورتون ها؛ داروهایی بحث برانگیز
داروهای کورتونی در اشکال مختلف تزریقی، قرص های خوراکی، اشکال موضعی پماد چشمی، پماد داخل گوش، پماد جلدی و اسپری های استنشاقی استفاده می شود.
موارد استفاده:
* یکی از داروهای انتخابی برای آسم داروهای کورتونی است که به صورت قرص یا اسپری و در موارد حمله، اشکال تزریقی آن تجویز می شود.
* یکی دیگر از کاربردهای داروهای کورتونی در افرادی است که به دنبال تزریق پنی سیلین دچار واکنش حساسیتی ناگهانی می شوند.
* از دیگر کاربرد داروهای کورتونی استفاده از آن ها در درمان نارسایی غده آدرنال (فوق کلیوی) در زمانی که کورتون در بدن ترشح نمی شود، است.
شایع ترین داروی تجویزی
کورتون ها داروهای بسیار محبوبی بین پزشکان و بیماران هستند؛ چرا که علائم را به خوبی کاهش می دهند و بسیار نیز پُراستفاده هستند اما متأسفانه گاهی بدون توجه به عوارض آن، به صورت بی رویه استفاده می شوند.
این مسئله تا جایی پیش رفته که دگزامتازون، نوعی کورتون تزریقی، شایع ترین داروی تجویزی در کل نسخ دارویی کشور است و کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی وزارت بهداشت معتقد است که این میزان تجویز دگزامتازون با جمعیت کشور و وضعیت اپیدمیولوژیک بیماری همخوانی ندارد.
عوارض کورتون ها
اما این داروهای محبوب می توانند عوارض جانبی زیادی داشته باشند. عوارض داروهای کورتونی به میزان و مدت مصرف آن ها بستگی دارد؛ هر چه مقدار و مدت درمان بیشتر باشد عوارض آن بیشتر خواهد بود. در زیر برخی از عوارض این داروها آورده شده است. توجه داشته باشید پزشکان با توجه به منابع و زیان های دارو، تصمیم به تجویز آن می گیرند.
عوارض این داروها را باید زمانی مدنظر داشت که به صورت خودسرانه استفاده شود، مثلا بعضی افراد برای افزایش وزن از ترکیبات کورتون دار استفاده می کنند که این داروها در آن ها باعث احتباس آب و نمک در بدن شده و در نتیجه افزایش وزن را موجب می شود.
مصرف خودسرانه داروهای کورتونی باعث افزایش فشار خون، سرکوب تولید کورتون طبیعی در بدن و بروز عوارض استخوانی و در بیماران دیابتی باعث افزایش قند خون می شود.
پوکی استخوان
کورتون مانع فعالیت سلول هایی می شود که در استخوان سازی و رسوب کلسیم در استخوان ها نقش دارند. از سوی دیگر از جذب کلسیم در روده جلوگیری می کند، در نتیجه کلسیم از استخوان ها برداشته می شود و به درون خون راه می یابد. این دو فرایند موجب پوکی استخوان می شود. در افرادی که از این داروها استفاده می کنند لازم است برای پیشگیری از بروز عوارض، مصرف لبنیات را در رژیم غذایی خود بگنجانند و درصورت نیاز از مکمل های کلسیم هم استفاده کنند.
چاقی
افزایش بی رویه ی اشتها از دیگر عارضه های جانبی کورتون است و به همین دلیل به کسانی که تحت درمان با کورتون قرار دارند توصیه می شود که غذاهای کم کالری مصرف کنند.
تورم
کورتون ها اغلب موجب دفع پتاسیم و جذب سدیم می شوند. مصرف نمک (سدیم) در این بیماران می تواند موجب تورم شدید شود. رژیم غذایی چنین فردی باید در حد امکان بدون نمک طعام باشد.
مشکلات چشمی
مصرف طولانی مدت کورتون احتمال ابتلا به آب مروارید و گلوکوم (آب سیاه) را نیز زیاد می کند.
اختلال حافظه
مطالعات جدید نشان داده است با مصرف کورتون فعالیت های مربوط به حافظه دراز مدت مانند استعداد یادگیری، یادآوری سریع و یادآوری با تاخیر کاهش می یابد. بیشتر این فعالیت ها در طول 10 روز بعد از قطع دارو به حالت اول برمی گردد. اگر چه زمان بیشتری به طول می انجامد تا یادآوری سریع به حالت عادی برگردد.
قرمزی پوست
استفاده از پمادهای حاوی کورتون شاید به سرعت، التهابات پوستی را درمان کند اما استفاده طولانی از آن موجب قرمزی پوست می شود. استفاده طولانی مدت از کورتون باعث نازک شدن پوست و گشاد شدن رگ های زیرپوست می شود که پیامد آن قرمزی پوست است.
مصرف طولانی مدت داروهایی که سیستم ایمنی را ضعیف می کنند مانند داروهای کورتونی باعث بروز قارچ پا می شود.
افزایش میزان چربی
یکی از عوارض استفاده زیاد از کورتون ها افزایش میزان چربی است. این حالت به علاوه تورم بدن باعث پُف کردن فرد شده و علامتی به نام صورت ماه ایجاد می کند. البته صورت از لحاظ زیبایی مثل ماه نمی شود بلکه مثل ماه گرد می شود!
تحلیل عضلات
استفاده مکرر از کورتون باعث تحلیل رفتن عضلات می شود. به دلیل تخریب پروتئین های بدن، پروتئین غذایی فرد باید حتی‌الامکان بالا باشد. تجویز داروهای کورتونی به منظور درمان آسم کودکان موجب تاخیر در رشد کودک می شود.
بی نظمی ضربان قلب
استفاده از مقادیر بالای کورتون موجب افزایش احتمال نوع خاصی از بی نظمی ضربان قلب که یکی از عوامل اصلی سکته مغزی است، می شود.
عوارض دیگر
علاوه بر این ها استفاده از کورتون می تواند موجب سردرد، سرگیجه، عصبانیت، افسردگی، هیجان پذیری، اختلال خواب، آکنه، رشد موهای زائد، ناراحتی معده، افزایش فشار خون، تاخیر در بهبود بیماری های عفونی و زخم ها، درد یا ضعف عضلانی، افزایش تعریق، تشنگی شدید، کبود شدگی غیرطبیعی و اختلال در قاعدگی زنان نیز بشود.
اگر می خواهید با پزشک سایت مشورت کنید، اینجا کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا کلیک کنید.
اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت درباره رژیم های غذایی مشورت کنید، اینجا کلیک کنید
*مطالب مرتبط:
نکاتی درباره چند داروی پُر مصرف
آنچه درباره داروها باید بدانیم(1) و (2)
